Sorumlu Kişinin Sorumlulukları 2- Kozmetik Ürün İddialarının Değerlendirilmesi

İddia, kozmetik ürünlerin özelliklerine, etkinliklerine ve/veya güvenliliklerine ilişkin kozmetik ürünün etiketi, ambalajı ve/veya tanıtımlarında kullanılan bilgiler, beyanlar veya görselleri ifade eder.

Sorumlu kişi iddianın, elindeki belgelerle uyumlu olmasını sağlamalıdır. Bildirimi yapılan ürünün temel işlevini değiştirecek ölçüde bir iddia uyarlanırsa farklı bir ürün olarak değerlendirilir.

İddialar ile alakalı spesifik örneklere başlamadan önce kozmetik kılavuzlarında geçen bazı tanımları incelemek faydalı olacaktır.

Glutensiz kozmetik ürün: Bitkisel kaynaklı bir protein grubu olan ve buğday, arpa, yulaf, çavdar gibi tahıllarda bulunan gluten adlı maddeyi içermeyen ve glutensiz onayı almış kozmetik ürünü,
Doğal kozmetik ürün: Uluslararası kabul gören doğal kozmetik ürün standartlarında belirtilen doğal kozmetik ürün gerekliliklerini sağlayan ancak organik olmasının gerekmediği kozmetik ürünü,
Helal kozmetik ürün: İslami kriterlere uygun olarak uluslararası kabul gören helal kozmetik ürün standartlarına göre üretilmiş ürünü,
Organik/ekolojik kozmetik ürün: Uluslararası kabul gören organik kozmetik ürün standartlarında belirtilen gereklilikleri sağlayan bitmiş kozmetik ürünü,
Vegan kozmetik ürün: Hayvansal kaynaklı içerik bulundurmayan, ürün bileşenleri dâhil bitmiş ürün olarak hayvanlar üzerinde test edilmemiş kozmetik ürünü,

ifade etmektedir.

Avrupa Komisyonu’nun yayımladığı altı (6) ortak kritere göre kozmetik ürünlere ilişkin iddialar aşağıdaki kriterlere uygun olmak zorundadır ve bu kriterler eşit düzeyde öneme sahiptir.

1. Yasal uyumluluk:

Kozmetik ürünün Sağlık Bakanlığı veya Kurum tarafından onaylandığı/izin verildiğini belirten iddialara, görsellere vb. ürünün etiketinde, ambalajında, tanıtımlarında vb. yer verilemez.
Kozmetik ürünlere dair iddialarda Kozmetik Mevzuatının gereklilikleri dikkate alınmalıdır.
Kozmetik ürün iddiaları, nihai kullanıcı profili göz önüne alınarak, pazardaki sosyal, kültürel ve dilsel faktörlere dikkat edilerek ortalama nihai kullanıcı tarafından makul, anlaşılabilir ve algılanabilir şekilde olmalıdır.
Yasal bir gereklilik (yasaklı bir bileşeni içermemesi, Kozmetik Mevzuatı hükümlerine uygun olması gibi), ürün tanıtımına ait görsellerde, ürün etiketinde ve ürün ambalajında, ürüne ait bir üstünlük/fayda olarak kullanılmamalıdır.

2. Doğruluk:

Kozmetik ürünün genel sunumu ve/veya üründe kullanılan iddiaları yanlış veya ilgisiz bilgilere dayanmamalıdır.
Bir kozmetik ürünün spesifik bir bileşeni içerdiği iddia ediliyorsa, o bileşenin üründe mevcut olması gerekir.
Bir kozmetik üründe spesifik bir bileşenin veya bileşenlerin özelliklerine atıfta bulunan iddialar yer alıyor ve kozmetik ürün bu özellikleri taşımıyor ise; bitmiş ürünün bu özelliklere sahip olduğu belirtilemez.
Kozmetik ürün iddialarına ilişkin görüşler doğrulanabilir kanıtları yansıtmıyorsa kullanılmamalıdır.

3. Destekleyici kanıtlar:

İddiayı doğrulamak için kullanılacak uygun ve yeterli yöntemi belirler. Bu yöntemler farklı tür ve şekillerde olabilir. Belirlenen yöntemlerle elde edilen verileri ürün bilgi dosyasının ilgili yerlerinde sunmalıdır.
Doğrudan veya dolaylı iddialar desteklenmek için uygun ve yeterli bilimsel kanıtlara sahip olmalıdır.
Ürün formülasyonun değiştirilmesi durumunda ürün iddialarını destekleyen kanıtların hala uygulanabilir olduğunun garanti edilmesi gereklidir.
Uygun desteği sağlayacak bir uzmana danışabilir.

4. Dürüstlük:

Bir kozmetik ürünün performansına veya işlevselliğine yönelik açıklamalar, mevcut destekleyici kanıtların ötesine geçmemelidir.
Aynı özelliklere sahip kozmetik ürünlerin iddiaları “benzersiz, eşsiz, en iyi, en etkili” ve bunun gibi birini diğerlerinden üstün olarak ima eden şekilde olmamalıdır.
Bir kozmetik ürünün etkisi belli koşullara bağlıysa (örneğin, diğer ürünlerle birlikte kullanılması gerekliliği gibi) bu açıkça belirtilmelidir.

5. Adalet-Rekabet:

Kozmetik ürünlerin iddiaları objektif olmalı, rakiplerini ve yasal olarak kullanılan bileşenleri karalamamalıdır.
Kozmetik ürünlerin iddiaları bir rakibin ürünüyle karıştırılmamalı ve rakip bir ürüne yönelik yanılgıya neden olmamalıdır.

6. Bilgiye dayalı karar verme:

İddialar, ortalama bir nihai kullanıcı için açık ve anlaşılır olmalıdır.
İddialar, ürünlerin ayrılmaz bir parçasıdır ve ortalama bir nihai kullanıcının bilinçli seçim yapmasına olanak tanıyacak bilgileri içermelidir.
Pazarlama iletişimleri, hedef kitlenin (ülkenin nüfusu veya nüfusun yapısı, örneğin farklı yaş ve cinsiyetteki tüketiciler veya profesyoneller) algılama kapasitesini dikkate almalıdır. Pazarlama iletişimleri açık, kesin, konu ile ilgili ve hedef kitle tarafından anlaşılabilir olmalıdır.

Kozmetik ürün iddiaları ile alakalı daha detaylı örnekler ile pekiştirdiğimiz yazımızı okumak için lütfen tıklayınız.

Referanslar:

(1) TÜRKİYE İLAÇ VE TIBBİ CİHAZ KURUMU- KOZMETİK ÜRÜNLERİN İDDİALARINA İLİŞKİN KILAVUZ SÜRÜM 6.0

(2) TÜRKİYE İLAÇ VE TIBBİ CİHAZ KURUMU- KOZMETİK ÜRÜN SORUMLU KİŞİSİ VE NİHAİ KULLANICILAR İÇİN BİLGİLENDİRME KILAVUZU