Güvenlik Bilgi Formları İçin Yeni Süreç
Güvenlik Bilgi Formları ile 2024'e Giriş
2024 yılına yaklaştıkça güvenlik bilgi formlarını bekleyen yeni süreçle ilgili soru işaretleri oluşmaya başlamıştır. Güvenlik bilgi formları 31 Aralık 2023 tarihinden itibaren yalnızca KKDİK Yönetmeliğinin Ek 2’sine göre hazırlanacaktır. Bu durum güvenlik bilgi formu hazırlayıcısı sertifikasına sahip kişileri de yakından ilgilendirmektedir.
Güvenlik bilgi formlarıyla ilgili neden böyle bir değişikliğe gidildiğini daha iyi anlamak için geçtiğimiz yıllardaki süreçleri kısaca hatırlamak faydalı olacaktır. Bilindiği gibi, Avrupa Birliğinde REACH ve ardından CLP Yönetmeliklerinin yürürlüğe girmesiyle bu yönetmeliklere göre Güvenlik Bilgi Formları, diğer adlarıyla SDS veya MSDS’ler hazırlanmaya başlamıştır.
Türkiye’de ise bu sıralamanın tam tersi bir durum söz konusu olmuş, önce CLP Yönetmeliği daha sonra REACH Yönetmeliği Türk mevzuatına uyumlaştırılmıştır. Bu iki uyumlaştırma arasında dört yıl vardır. SEA Yönetmeliği 2013 yılında yürürlüğe girmişken, KKDİK Yönetmeliği 2017 yılında yürürlüğe girmiştir. Dolayısıyla Avrupa Birliği ile uyumlu GBF’ler hazırlamamız için farklı bir yöntem bulunması gerekliliği doğmuştur, çünkü bu dört yıllık dönemde henüz Türk mevzuatına uyumlaştırılmış bir REACH yönetmeliği yoktur.
Bu sebeple Bakanlık tarafından “Zararlı Maddelerin ve Karışımların Hazırlanmasına Dair Yönetmelik” adlı yönetmelik hazırlanmıştır ve GBF’ler de dört yıllık açıklık boyunca bu yönetmeliğe göre oluşturulmuştur. KKDİK Yönetmeliğinin ortaya çıkmasından sonra ise yönetmelik dahilindeki geçici maddeler ile gelecekte GBF’leri bekleyen geçiş sürecine ilişkin bilgi verilmiştir. KKDİK Yönetmeliği, Geçici Madde 2 hükümleri şöyledir:
(1) 31/12/2023 tarihinden önce kendi halinde veya karışım içinde imal edilen veya ithal edilen maddeler için yıllık miktar bir ton ya da daha fazla ise, 31/12/2020 ile 31/12/2023 tarihleri arasında 7 nci ve/veya 8 inci veya 17 nci veya 18 inci madde hükümleri
uygulanır.
(2) 31/12/2023 tarihine kadar güvenlik bilgi formları Zararlı Maddelerin ve Karışımların Güvenlik Bilgi Formları Hakkında Yönetmeliğe
göre hazırlanır.
(3) Güvenlik bilgi formları, 27 nci maddenin yürürlük tarihinden itibaren 31/12/2023 tarihine kadar bu Yönetmelik hükümlerine uygun olarak da hazırlanabilir. Bu durumda Zararlı Maddelerin ve Karışımların Güvenlik Bilgi Formları Hakkında Yönetmelik hükümleri uygulanmaz.
(4) Kimyasal değerlendirme uzmanı, Zararlı Maddelerin ve Karışımların Güvenlik Bilgi Formları Hakkında Yönetmeliğe göre de güvenlik bilgi formu hazırlayabilir.
Bu hükümler doğrultusunda; geçtiğimiz yıllarda kimyasal değerlendirme uzmanları hem KKDİK Yönetmeliğine göre hem de Zararlı Maddelerin ve Karışımların Güvenlik Bilgi Formları Hakkında Yönetmelik’e göre güvenlik bilgi formu hazırlayabilmiştir. Güvenlik bilgi formu hazırlayıcısı sertifikasına sahip kimseler ise yalnızca Zararlı Maddelerin ve Karışımların Güvenlik Bilgi Formları Hakkında Yönetmelik’e göre GBF hazırlama yetkisine sahip olmuştur, ancak 31 Aralık 2023 tarihinden itibaren bu yetkileri ortadan kalkacaktır.
İlerleyen dönemde güvenlik bilgi formları yalnızca KDU’lar tarafından KKDİK Yönetmeliği Ek 2’sine göre hazırlanacak olup, firmaların planlamalarını yaparken bu ayrıntıyı unutmamaları tavsiye edilir.