Zararlılık İşaretleri Nedir?

SEA Yönetmeliği için Etiketleme ve Ambalajlama Rehberi’ne göre zararlılık işaretleri, bir sembol veya bir sınır, arka plan motifi veya rengi gibi diğer grafik unsurlarını içeren, söz konusu zararlara ilişkin özel bilgilerin aktarılmasını amaçlayan grafiksel şekillerdir. Zararlılık işaretleri birtakım zararların ortaya çıkabileceği durumlarda kullanıcılara yol gösterir niteliktedir. Bu durumlara madde ve karışımların kullanımı ya da depolanması örnek verilebilir.

Kimyasal güvenlik söz konusu olduğundan zararlılık işaretlerinin doğru anlaşılması ve uygulanması önem teşkil etmektedir.

Zararlılık İşaretleri Anlamları

SEA Yönetmeliği Ek 5’te zararlılık işaretleri dört başlığa bölünmüştür. Bunlar aşağıdaki gibidir:

1. Fiziksel Zararlılıklar

Fiziksel Zararlılıklar
İşaret: Patlayan bomba
Zararlılık işareti	Zararlılık sınıfı ve zararlılık kategorisi
	Ek-1 Başlık 2.1 Kararsız patlayıcılar Ek-1 Başlık 2.1.2.2 Patlayıcılar Kısım 1.1, 1.2, 1.3, 1.4 Ek-1 Başlık 2.8 Kendiliğinden tepkimeye giren maddeler ve karışımlar, Tipler A, B Ek-1 Başlık 2.15 Organik peroksitler, Tipler A, B
İşaret: Alev
Zararlılık işareti	Zararlılık sınıfı ve zararlılık kategorisi
	Ek-1 Başlık 2.2 Alevlenir gazlar, zararlılık kategorisi 1 Ek-1 Başlık 2.3 Aerosoller, zararlılık kategorileri 1, 2 Ek-1 Başlık 2.6 Alevlenir sıvılar, zararlılık kategorileri 1, 2, 3 Ek-1 Başlık 2.7 Alevlenir katılar, zararlılık kategorileri 1, 2 Ek-1 Başlık 2.8 Kendiliğinden tepkimeye giren maddeler ve karışımlar, Tipler B, C, D, E, F Ek-1 Başlık 2.9 Piroforik sıvılar, zararlılık kategorisi 1 Ek-1 Başlık 2.10 Piroforik katılar, zararlılık kategorisi 1 Ek-1 Başlık 2.11 Kendiliğinden ısınan maddeler ve karışımlar, zararlılık kategorileri 1, 2 Ek-1 Başlık 2.12 Su ile temas ettiğinde alevlenir gaz çıkaran maddeler ve karışımlar, zararlılık kategorileri 1, 2, 3 Ek-1 Başlık 2.15 Organik peroksitler, Tipler B, C, D, E, F
İşaret: Daire üzerinde alev
Zararlılık işareti	Zararlılık sınıfı ve zararlılık kategorisi
	Ek-1 Başlık 2.4 Oksitleyici gazlar, zararlılık kategorisi 1 Ek-1 Başlık 2.13 Oksitleyici sıvılar, zararlılık kategorileri 1, 2, 3 Ek-1 Başlık 2.14 Oksitleyici katılar, zararlılık kategorileri 1, 2, 3
İşaret: Gaz silindiri
Zararlılık işareti	Zararlılık sınıfı ve zararlılık kategorisi
	Ek-1 Başlık 2.5 Basınç altındaki gazlar: Sıkıştırılmış gazlar; Sıvılaştırılmış gazlar; Soğutulmuş sıvılaştırılmış gazlar; Çözünmüş gazlar
İşaret: Aşınma
Zararlılık işareti	Zararlılık sınıfı ve zararlılık kategorisi
	Ek-1 Başlık 2.16 Metaller için aşındırıcı, zararlılık kategorisi 1
Zararlılık İşareti Gerekmeyen Zararlılık Sınıfları ve Zararlılık Kategorileri
Ek-1 Başlık 2.1 : Kısım 1.5’in Patlayıcıları Ek-1 Başlık 2.1 : Kısım 1.6’nın Patlayıcıları Ek-1 Başlık 2.2 : Alevlenir gazlar, zararlılık kategorisi 2 Ek-1 Başlık 2.3 : Aerosoller, zararlılık kategorisi 3 Ek-1 Başlık 2.8 : Kendiliğinden tepkimeye giren maddeler ve karışımlar, Tip G Ek-1 Başlık 2.15 : Organik Peroksitler, Tip G

2. Sağlığa İlişkin Zararlılıklar

Sağlığa İlişkin Zararlılıklar
İşaret: Kuru kafa ve çapraz kemikler
Zararlılık işareti		Zararlılık sınıfı ve zararlılık kategorisi
		Ek-1 Başlık 3.1 Akut toksisite (ağız yolu, cilt yolu, soluma yolu), zararlılık kategorileri 1, 2, 3
İşaret: Aşınma
Zararlılık işareti		Zararlılık sınıfı ve zararlılık kategorisi
		Ek-1 Başlık 3.2 Cilt aşınması, zararlılık kategorisi 1 ve alt kategoriler 1A, 1B, 1C Ek-1 Başlık 3.3 Ciddi göz hasarı, zararlılık kategorisi 1
İşaret: Ünlem işareti
Zararlılık işareti		Zararlılık sınıfı ve zararlılık kategorisi
		Ek-1 Başlık 3.1 Akut toksisite (ağız yolu, cilt yolu, soluma yolu), zararlılık kategorisi 4 Ek-1 Başlık 3.2 Cilt tahrişi, zararlılık kategorisi 2 Ek-1 Başlık 3.3 Göz tahrişi, zararlılık kategorisi 2 Ek-1 Başlık 3.4 Cilt hassaslaştırıcılığı , zararlılık kategorisi 1, 1A, 1B Ek-1 Başlık 3.8 Belirli Hedef Organ Toksisitesi – Tek maruz kalma, zararlılık kategorisi 3 Solunum yolu tahrişi Narkotik etkiler
Sağlık Zararlılığı
Zararlılık işareti	Zararlılık sınıfı ve zararlılık kategorisi
	Ek-1 Başlık 3.4 Solunum hassaslaştırıcılığı, zararlılık kategorisi 1, 1A, 1B Ek-1 Başlık 3.5 Eşey hücre mutajenitesi, zararlılık kategorileri 1A, 1B, 2 Ek-1 Başlık 3.6 Kanserojenite, zararlılık kategorileri 1A, 1B, 2 Ek-1 Başlık 3.7 Üreme sistemi toksisitesi, zararlılık kategorileri 1A, 1B, 2 Ek-1 Başlık 3.8 Belirli Hedef Organ Toksisitesi – Tek maruz kalma, zararlılık kategorileri 1, 2 Ek-1 Başlık 3.9 Özel Hedef Organ Toksisitesi – Tekrarlı maruz kalma, zararlılık kategorileri 1, 2 Ek-1 Başlık 3.10 Aspirasyon zararı, zararlılık kategorisi 1
Zararlılık işareti gerekmeyen sağlık zararlılık kategorileri
Ek-1 Başlık 3.7: Üreme sistemi toksisitesi, anne sütü üzerine veya anne sütü ile etkiler, ilave zararlılık kategorisi

3. Çevresel Zararlılıklar

Çevresel Zararlılıklar
Zararlılık işareti	Zararlılık sınıfı ve zararlılık kategorisi
	Ek-1 Başlık 4.1 Sucul çevreye zararlı Akut zararlılık kategorisi: Akut1 Uzun süreli zararlılık kategorisi: Kronik 1, Kronik 2
Aşağıdaki çevresel zararlılık sınıfları ve zararlılık kategorileri için bir zararlılık işareti gerekmemektedir: Ek-1 Başlık 4.1: Sucul çevreye zararlı – Uzun süreli zararlılık kategorileri: Kronik 3, Kronik 4

4. İlave Zararlılıklar

İlave Zararlılıklar

Zararlılık işareti

Zararlılık sınıfı ve zararlılık kategorisi

Ek-1 Başlık 5.1
Ozon tabakasına zararlı, zararlılık kategorisi 1

Zararlılık İşaretleri Nasıl Kullanılır?

Zararlılık işaretleri, Türkiye’de SEA Yönetmeliği kapsamında belirlenen standartlara uygun formatta kullanılırlar. Bu işaretlerin her biri belirli bir zararlılıktürünü temsil eden piktogramlar içermektedir.

Zararlılık işaretleri madde veya karışımların ambalajlarındakarşımıza çıkmaktadır. Bu işaretler kullanılırken madde veya karışımın zararlılık sınıflandırmasıyla uyumlu olduğundan emin olunmalıdır.

SEA Yönetmeliği için Etiketleme ve Ambalajlama Rehberi’ne göre zararlılık işaretlerinin uygun şekilde yerleştirilmesini sağlamak için aşağıdaki maddelere dikkat edilmelidir:

Etiketin rengi ve sunumu, zararlılık işaretinin ve arka planın net bir şekilde görünmesine engel olmayacak şekilde hazırlanmalıdır.
Zararlılık işaretleri, bir noktadan asılmış dikdörtgen şeklinde, kırmızı bir çerçeve ve beyaz bir arka plan ile yerleştirilmelidir. Sembolün kendisinin ise siyah olması gerekmektedir.
Her bir zararlılık işareti etikete ait minimum yüzey alanının en az beşte birini kaplamalıdır. Ancak minimum alanın 1 cm^2’den az olmaması gerektiğini de unutmamak gerekir.
Birden fazla zararlılık için sınıflandırılmış madde ve karışımlarda etiket için birden fazla zararlılık işaretinin kullanılması gerekli olabilir. Böyle bir durumda, SEA Madde 28’de belirlenmiş olan öncelik kurallarının uygulanıp uygulanmadığı kontrol edilmelidir. Genel olarak, her bir zararlılık sınıfına ait en şiddetli zararlılık kategorisini yansıtan zararlılık işaretleri etikete eklenecektir ancak bu koşul, maddenin uyumlaştırılmış ve uyumlaştırılmamış sınıflandırmaya sahip olmasın durumunda geçerlidir (bkz. SEA Madde 28(2)).

Zararlılık işaretlerine ilişkin daha fazla bilgi için bizimle iletişime geçebilir; ürünlerinizle ilgili etiketleme ve ambalajlama işlemlerinizde bizden destek alabilirsiniz.